Rusya’nın askere çağrısını dikkate aldı. Beş Ay Sonra Öldü.

Geçen sonbaharda Ukrayna’ya konuşlandırıldıktan kısa bir süre sonra, Pvt. Ivan A. Ovlashenko, yakınlardaki asker arkadaşları Ukrayna hatlarına ateş etmek için bir top mermisi hazırlarken, sararan yapraklarla lekelenmiş bir ormanda otururken kamuflaj kıyafetleri ve zeytin yeşili yünlü bir şapka giydiği kısa bir video çekti.

“Her şeyi doğru kaydediyorum,” dedi ve “Hanç!” diye bir uyarıda bulunmadan önce sırıttı. Klip, Rusya’daki akrabalarına, ani cephe topçuluğuna geçişinin gayet iyi ilerlediğine dair güvence vermeyi amaçlıyordu.

Olmayana kadar.

Geçen Eylül ayında, Başkan Vladimir V. Putin, Ukrayna’daki sarkan Rus savunmasını desteklemek için 300.000 kişinin seferber edilmesi emrini verdi. O zamanlar, en çok dikkati zorunlu askerlikten kaçmak için Rusya’dan kaçan erkek orduları çekiyordu. Yine de Er Ovlashenko gibi fabrika işçileri ve elektrikçiler, sağlık görevlileri ve basketbolcular, traktör sürücüleri ve okul çalışanları gibi yüzbinlerce Rus savaşa gitti.

Ayda 3.000 $ veya 4.000 $ ödeme vaadi, maçoluğa ve anavatanın savunmasına yapılan çağrılarla birlikte büyük bir teşvik oldu. “Ben neyim, erkek değil miyim?” Bay Ovlashenko iki kadına, kız kardeşine ve eski karısına söyledi. “Ülkemi korumam lazım kızım.”

Uzun görüşmelerde kadınlar, bu noktaya kadar büyük ölçüde apolitik olan Bay Ovlashenko’nun aniden hükümetin Batı’nın Ukrayna’yı Rusya’ya saldırmak için bir hazırlık alanı olarak kullanmayı planladığına dair abartılı konuşmasını tekrarlamaya başlamasına şaşırdıklarını söylediler. Ukrayna’da savaşmasaydı, güneybatıdaki Rostov-on-Don şehrinin hemen dışındaki bir demiryolu merkezi olan memleketi Bataysk sokaklarında düşmanla savaşmak zorunda kalacağını söyledi.

Seferberlik savaşın hesabını değiştirdi. Artık bu, Kremlin’in hala adlandırdığı gibi, sözleşmeli askerler, paralı askerler ve Ukraynalı ayrılıkçılar tarafından zorla hizmete alınan uzak bir “askeri operasyon” değildi. Aniden sıradan Ruslar siperlere atıldı.

Şimdi, beş aydan uzun bir süre sonra, Bataysk gibi yerlere çinko tabutların gelmesiyle ölü ve yaralıların Rusya’ya dönüş hızı artıyor. Ölüler büyük ölçüde gizli kalsa bile, Rusya’da kendini tekrar eden bir model.

Litvanya’nın Vilnius kentinde yaşayan Rus siyasi analist ve gazete köşe yazarı Max Trudolyubov, “Rakamlar gizli” dedi. “Seferber olanlar küçük kasabalardan, uzak yerlerden. Strateji, kayıpları mümkün olduğunca ülke geneline yaymaktır.”

Batılı istihbarat yetkilileri, savaşta Rus tarafında 200.000 askerin öldürüldüğünü veya yaralandığını tahmin ediyor. Bağımsız bir Rus haber kuruluşu olan Mediazona, BBC News Russian Service ve gönüllü araştırmacılar tarafından ortaklaşa yürütülen bir projeye göre, bunlardan 16.000’den fazlasının kamu kaynaklarında öldüğü doğrulandı. Gerçek sayı şüphesiz çok daha yüksek olsa da, bu rakam bile Sovyetler Birliği’nin Afganistan’daki dokuz yıllık savaşı sırasındaki resmi ölü sayısını şimdiden aşıyor.

Projeye göre ölenler arasında 1.366’dan fazla yeni asker var. 30 yaşındaki Er Ovlashenko da onlardan biriydi.

Uzun bir demiryolu işçisinin soyundan gelen Bataysk’ta büyüdü ve çok yakın olduğu kız kardeşi Valentina’dan sadece 16 ay küçüktü.

Evli adı Valentina Strelkova, erkek kardeşini sıska, çevik, korkusuz bir çocuk – potansiyel bir sirk cambazı olarak hatırlıyor. Hayatı boyunca kız kardeşine sadık kaldığını, ona ihtiyaç duyduğu anda yaptığı her şeyi bıraktığını söyledi.

Zorunlu askerlik hizmetini tamamladıktan sonra mağazacılık alanında Pepsi’de çalışmaya başladı.

Valeria Ovlashenka da Pepsi için satışta çalıştı. İlerlemelerini reddettiğinde, tüm personel için bir parti vererek onu bir buketle selamladı. Kısa süre sonra evlenme teklif etti ve ertesi gün hamile olduğunu keşfetti. Mart 2017’de evlendiler ve o yaz kızları Polina doğdu.

En azından kızlarını nasıl yetiştirecekleri konusunda sık sık tartışıyorlardı. Bayan Ovlashenka, kocası Polina’yı hayatının merkezi yaparken, kendi katı yetiştirilme tarzını kopyalamaya çalıştı. Bezini ütüledi ve uyuttu. Ona oyuncaklar ve şekerler aldı, onu denizi görmeye götürdü ve derin kuzey ormanlarında mantar toplamayı öğretti. “Çocuk için her zaman bir tatildi” dedi.

İki yıl sonra boşandılar ama başka kimseyle çıkmadılar ve Bayan Ovlashenka her zaman yeniden bir araya geleceklerini umdu.

26 Eylül’deki seferberlik çağrısı, özellikle Bay Ovlashenko’nun hemen imzalaması nedeniyle eski karısı ve kız kardeşi için bir şok oldu. Kız kardeşi, “Asla siyasi haberlerle ilgilenmedi veya karışmadı” dedi.

Bir hafta sonundan sonra kızlarını geri getirirken askere gitme kararını eski eşine ertesi gün gideceğini söyleyerek anlattı. “Bunu sanatoryuma gidiyormuş gibi sırıtarak söyledi,” dedi, “onu vazgeçirmeye çalıştım.” Polina’yı büyütmek için evde kalması gerektiğini savunarak tüm durumu anlamsız olarak nitelendirdi.

“Kocamı bir vatansever olarak görmedim” dedi. “Sanırım sadece ortam değişikliği yapmak istedi.”

Bay Ovlashenko’nun babası ve kız kardeşi, her gün bir saatten fazla uzaklıktaki eğitim kampına arabayla gitti. Onlara hışırdamaları için bir ihtiyaç listesi verildi – temelde, kurşun geçirmez ceketi ve miğferi dışında her şey. Diğer ekipmanların yanı sıra ona daha sıcak giysiler, dizlikler, uyku tulumu, sırt çantası ve iki kar maskesi aldılar ve 1.200 dolardan fazla harcadılar. Utanmıştı ama minnettardı ve sonunda yerel bölgesel hükümet onlara geri ödeme yaptı.

Ailesi, Bay Ovlashenko’nun kampta sadece bir hafta kaldıktan sonra beklenmedik bir şekilde Donetsk’e gönderildiğini söyledi. Daha önceki askerliği sırasında şoförlük yapmıştı. Bu sefer bir topçu birliğine atandı. Yeni seferber edilen askerler eğitim merkezinde eğitim görmedi, onlara “Öğrendiğim her şeyi cephede öğrendim” dedi.

Hiçbir zaman tam olarak nerede olduğunu paylaşmadı ama her aramada büyük silahların sesi daha da gürledi. Çoğunlukla, bir kez maskenin düşmesine izin vermesine rağmen, her şeyin “iyi” olduğunu söyledi. “Burada ne yaptığımı hayal bile edemezsin,” dedi kız kardeşine, sesi korkmuş gibiydi. Sonra toparlandı.

Eski karısı, dıştan yüzünün daha erkeksi, daha sert olduğunu söylerken, gözlerinin çoğu zaman evlilik tartışmalarından tanıdığı çılgınca bir ifadeye sahip olduğunu söyledi.

Ölülerden pek bahsetmezdi. Bir keresinde eski karısı, arka planda duyduğu kargaşayı sorduğunda, askerlerin şehit yoldaşları anmak için içtiklerini söyledi. Başka bir sefer, çok sayıda “soğuk” ceset gördüğünü, ancak son zamanlarda çok azının öldürüldüğünü söyledi.

Aralık ayında omzunda hafif bir şarapnel yarası geçirdikten sonra aramaları daha sık ve daha duygusal hale geldi. Bayan Ovlashenka, “Patlamış gibiydi,” dedi. Sürekli olarak Polina’ya para gönderdi – giysiler, tatil için bir ağaç, sirk ve kayak gezisi için.

Ancak eski karısı yeniden bir araya gelmeleri konusunu gündeme getirdiğinde geri adım attı ve tartışmayı o dönene kadar ertelediler.

Yılbaşı gecesi, kız kardeşinin onunla son konuşmasıydı. “Çok neşeli, iyimser ve pozitifti” dedi. 6 Ocak’ta eski karısını arayarak Polina’nın hediyelerini beğenip beğenmediğini sordu.

Son yaşam belirtisi 9 Ocak’ta geldi. Konuşamadığında gülen surat gibi bir emoji yazıyordu.

10 Ocak’tan itibaren rahatsız edici bir sessizlik oldu. Ablası onun aradığı tüm numaraları çevirdi ama kimse bir şey bilmiyordu. Er Ovlashenko, ona veda etmeye geldiğini hissettiği kadar canlı bir rüyada ona sarıldı.

Aile, 14 Ocak’ta Bataysk askere alma bürosundan Ukrayna’nın Makiivka yakınlarındaki siperinde bir tank mermisinin patlaması sonucu öldürüldüğünü öğrendi.

Cesedinin yakındaki Rostov’a, ana askeri morga gönderildiği söylendi, ancak ordu onları ziyaret etmemelerini söyledi. Patlama vücudunu parçalamıştı ve onu teşhis etmekte zorlanıyorlardı. Aile, yanlış adamı yakaladıklarını umdu, ancak parmak izi kısa süre sonra onun o olduğunu doğruladı.

20 Ocak’taki cenazede açık tabut yoktu. Çamurlu mezarlıkta bir şeref kıtası selam verdi ve babası boğuk bir şekilde “Vanyuk!” – oğlunun takma adı – bölgesel bir kuruluş olan 161.ru’ya göre onu gömdüklerinde çevrimiçi gazete.

5 yaşındaki Polina cenazede yoktu ama savaşı biliyordu. Annesi başlangıçta babasının uzun bir iş gezisinde olduğunu söyledi, ancak Polina aramalardan onun cephede olduğunu anladı.

Okulda küçük bir koleksiyon aldılar ve savaş kahramanlarından bahsederken hep babasından söz ettiler. Polina onu çok özlüyor ve sık sık annesini ona yeni bir baba bulması için teşvik ediyor. “Kızım, baba bulabileceğimiz bir dükkânımız yok” diyorum” dedi. “Her zaman bir baba olacak. O cennette.”

Şubat ayı sonlarında aile, ölümünün 40. günü münasebetiyle geleneksel töreni düzenledi. Yerel rahip, ihtiyacı olan ailelere bağışlamanın daha iyi olacağını söylediği için, mezarına yiyecek bırakmanın normal ritüelini atladılar.

Kız kardeşi, “Barışçıl bir yaşam, barışçıl bir meslek, askeri olmayan bir uzmanlık seçmişti” dedi. “Ama hayatı tamamen farklı bir şekilde parçalandı.”