Bugün hayatta olan Filipinlilerin çoğu o günlerin nasıl olduğunu hatırlamıyor olsa bile — Marcos’un ebeveynleri kovulduğunda ülke nüfusunun yarısı 8 yaşın altındaydı — kesinlikle hatırlıyorum. Şarap ve gül günleri ve eşi benzeri görülmemiş bir kleptokrasiydi – Imelda’nın rezil 3.000 ayakkabı koleksiyonunun çoğunun şimdi bir Manila müzesinde oturduğu bildiriliyor.
Marcos ailesinin savurganlığı ve yolsuzluk hikayeleri efsanedir ve bölgede eski bir muhabir olarak payıma düşeni fazlasıyla alıyorum. Ekim 1976’da IMF/Dünya Bankası yıllık toplantısını Manila’da yaptı. Hazırlanmak için, Marcos eşi benzeri görülmemiş bir inşaat patlaması tasarladı – sadece birkaç ay içinde 14 yeni uluslararası sınıf otel. 700 odalı Plaza Hotel’in kurdele kesme töreninde, 2.000 misafir ordövrlerin altında inleyen masalarla karşılandı.
Ailenin dostları ve akrabaları, çoğu Filipinler’in en yoksullarının önceliklerine gitmeyen devlet sermayesi ile inşa edilen bu otellerin mülkiyetindeydi.
Bu arada Filipinler, Asya’nın en kötülerinden biri olan Manila’nın yakınlardaki Tondo gecekondu mahallesinin bazı kısımlarını yeniden inşa etmek için bir Dünya Bankası hibesi aldı. Bu fonlar ortadan kaybolmuştu ve eski ABD Savunma Bakanı ve dönemin Dünya Bankası başkanı Robert McNamara şehre geliyordu.
Metro Manila valisi Imelda, gecekondu mahallesinin yıkılmasını ve döşenmesini emretti, 60 aile büyük bir alana atıldıkları başkentin 20 mil dışındaki boş bir araziye götürüldü.
Her şeye rağmen, Bongbong şımartılmış ve yaldızlı bir yetiştirilme tarzına sahipti. Şimdi 92 yaşında olan Imelda, son zamanlarda sessizce de olsa, oğlunun hırslarını sarsılmaz bir şekilde destekliyor. Filipinler’in önde gelen siyasi düşünce kuruluşlarından biri olan Stratbase ADR Enstitüsü’nün CEO’su Dindo Manhit, Imelda’nın “kamudan kaybolduğunu” söyledi.
40 yıl önce New York Times’ın Güney Doğu Asya büro şefi olarak siyaseti hakkında ilk kez haber yapmaya başladığımda, Filipinlilerin sürdürmek için mücadele ettiği bu demokraside başka bir Marcos nasıl mümkün olabilir? Ulus, 1946’da, İkinci Dünya Savaşı sırasında onu acımasız Japon yönetiminden kurtaran Amerika Birleşik Devletleri’nden bağımsızlıktan sonra kuruldu.
En azından bu sefer, Bongbong ve ekibi, Donald Trump’ın MAGA oyun kitabından bazı sayfaları doğrudan alıyor gibi görünüyor. Manila’dan yaptığımız telefon görüşmesi sırasında Manhit bana “Sosyal medyanın yükselişi” dedi. “Filipinler’de ikinci bilgi kaynağı – televizyondan sonra, herhangi bir geniş sayfa gazeteden, radyodan daha fazla – Facebook ve YouTube’dur” dedi.
“Bu tek yönlü propaganda,” diye ekledi Manhit ve ne zaman herhangi bir medya Bongbong’un yorumlarını tuhaf olarak göstermeye çalışsa, destekçileri bunu basitçe “sahte haber” olarak nitelendiriyor. Tanıdık geliyor mu?
Bongbong’un ailesinin saltanatının rüşvet ve şiddet dolu yıllarının, refah, kanun ve düzen ile dolu sakin zamanlardan başka bir şey olmadığı, basitçe yanlış olarak haykırılıyor.
Bongbong, ebeveynleri Ferdinand ve Imelda’nın altında 1965’ten 1986’ya kadar 21 acımasız ve yozlaşmış yıl boyunca hüküm süren ailesinin, şimdi kendisini hâlâ çok beğenilen Duterte’ye bağlayarak ve başkanın kızı Sarah, başkan yardımcısı adayı olarak.
Bazı kritik sorular kaldı. Çin’den uzaklaşan bu eğimin ne kadarı gösteri amaçlı? Ama hepsinden önemlisi, Biden yönetimi, ebeveynlerinin iktidarda olduğu ve Vietnam Savaşı dönemine kadar uzanan yirmi yıl boyunca birbirini izleyen Amerikan başkanlarının yaptığı gibi aynı düzeyde Marcos benzeri suistimallere veya aşırılıklara müsamaha gösterecek miydi?
Bu, ABD’nin 1975’te Vietnam Savaşı’nın son günlerinde binlerce tahliyenin gelişini anlattığım Filipinler’deki Clark Field’da büyük bir hava üssü ve Subic Körfezi’nde bir deniz tesisi kurmasına izin verdi. Her iki tesisin de Amerikan gözetimi, Marcos yönetiminin sona ermesinden sonra sona erdi.
Kaynak : https://www.cnn.com/2022/05/06/opinions/philippines-election-marcos-bongbong-imelda-andelman/index.html